Niedobór witamin, czyli hipowitaminoza

Termin hipowitaminoza oznacza niedobór witamin, całkowity ich brak to awitaminoza. Na szczęście to drugie pojęcie odeszło w niepamięć, chociaż były czasy, kiedy awitaminozy były częste (efektem tego był np. szkorbut wśród marynarzy podróżujących na dalekich trasach).

Przyczyny hipowitaminoz:

• niedostateczna ilość witamin w pożywieniu (dieta nieurozmaicona, oparta na wysokoprzetworzonych produktach)
• niedostateczne wchłanianie z przewodu pokarmowego (brak czynnika Castle’a; pasożyty)
• niemożność wykorzystania wchłoniętych witamin (uszkodzenie wątroby)
• wzrost zapotrzebowania na witaminy (np. ciąża) przy zbyt małej ich podaży
• pobieranie leków m.in. antybiotyków niszczących florę bakteryjną przewodu pokarmowego (niedobór wit. K i B12), streptomecyna i chloramfenikol (niedobór wit. PP, pelagra), Sintrom (niedobór wit. K), środki przeczyszczające (zmniejszenie ilości witamin rozpuszczalnych w wodzie) czy isoniazyd (niedobór wit. B6)

Obecnie nie spotyka się już praktycznie klasycznych chorób niedoborowych, a tylko niektóre z ich objawów. Najczęstsze zespoły niedoboru witamin to:

Gnilec spowodowany niedoborem witaminy C.

Objawy:

• stan zapalny błony śluzowej jamy ustnej, owrzodzenia, rozmiękanie dziąseł, wypadanie i próchnica zębów
• wybroczyny krwawe na skórze przy najmniejszych urazach
• ogromne osłabienie i spadek odporności
• uszkodzenie kości u dzieci

Beri-beri spowodowana niedoborem witaminy B1

Objawy:

• osłabienie siły mięśniowej, wyniszczenie
• objaw „palenia stóp”
• nudności i wymioty
• polineuropatia
• bolesne wzdęcia

Pelagra spowodowana niedoborem witaminy PP

Objawy:

• uszkodzenie centralnego układu nerwowego, porażenia, zaniki mięśniowe, demencja
• zapalenia skóry w odsłoniętych okolicach
• uporczywe biegunki

Krzywica spowodowana niedoborem witaminy D u dzieci

Objawy:

• niepokój ruchowy, osłabienie siły mięśniowej
• dłużej zarastające ciemiączka, klatka piersiowa szewska lub kurza, garb krzywiczy, skolioza, miękka kość potyliczna, zaburzenia uwapnienia zębów, złamania kości